مخازن سدها خالی تر شد - وبلاگ تالار پذیرایی

به گزارش وبلاگ تالار پذیرایی، مدیر پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب گفت: کسری بزرگی در مخازن آب زیرزمینی کشور شاهدیم و این کسری سال به سال هم به ویژه در منطقه ها مرکزی، خشک و نیمه خشک بیشتر می گردد.

اشکان فرخ نیا درباره شرایط منابع آب در امسال گفت: بارش ها از ابتدای سال آبی جاری (ابتدای مهر 1400 تا به امروز) حدود 20 تا 25 درصد نسبت به میانه بلندمدت کاهش یافته که منجر به تشدید خشک سالی شده است. البته نسبت به سال گذشته شرایط بارش بهتر است اما خشک سالی در درازمدت تأثیر می گذارد و تجمع کمبود بارش اثرگذار است.

آب سدهای کشور نصف شد

وی اضافه نمود: ما پارسال خشک سالی شدیدی داشتیم، امسال هم شرایط همین است و تجمع این دو سال پشت سر هم باعث می گردد امسال شرایط سخت تر از سال قبل باشد، سال گذشته در همین زمان 60 درصد مخازن سدهای کشور پر بود اما اکنون فقط 50 درصد پر هستند، درواقع تأمین آب از منابع سطحی قطعاً نسبت به پارسال کاهش خواهد داشت.

شرایط از پارسال بدتر است

مدیر پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب با بیان اینکه باید برنامه هایی داشته باشیم تا با این شرایط تطبیق پیدا کنیم، گفت: به لحاظ بارشی شرایط بهتری نسبت به پارسال داریم ولی نسبت به شرایط میانه و معمول کشور بازهم کاهش داریم و اثر تجمعی اینکه ما از پارسال هم کمبود شدید داشتیم باعث می گردد که شرایط نامناسب تری حتی نسبت به سال گذشته داشته باشیم.

برداشت از چاه ها افزایش می یابد؟

وی در ادامه درباره امکان برداشت بیشتر از منابع آب زیرزمینی در امسال گفت: بخش زیادی از کسری آب های زیرزمینی و برداشت اضافه بر ظرفیت فراتر از این است که خشک سالی داریم یا خیر، چون اضافه برداشت اصولاً در بسیاری منطقه ها بیشتر از پتانسیل منابع آب زیرزمینی کشور در شرایط نرمال است و همین باعث شده کسری بزرگی در مخازن آب زیرزمینی کشور داشته باشیم و سال به سال هم خصوصاً در منطقه ها مرکزی، خشک و نیمه خشک بیشتر می گردد. درواقع مسائل بیلان آب زیرزمینی تا حد زیادی مستقل از شرایط خشک سالی سالانه کشور است، اما درعین حال خشک سالی سالانه هم باعث می گردد تغذیه آبخوان ها کاهش پیدا کند و بیلان منفی را با شدت ببینیم.

افت آب های زیرزمینی سرعت گرفت

فرخ نیا بیان داشت: افزایش برداشت از آب های زیرزمینی قطعاً در منطقه های ممکن است اتفاق بیفتد، اما با توجه به قوانین و مقررات و اینکه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی نیازمند مجوز است کمتر این اتفاق می افتد که به واسطه خشک سالی برداشت زیادی از آب زیرزمینی داشته باشیم. اما قطعاً در سال های خشک سالی افت بیشتری را در آب های زیرزمینی شاهد خواهیم بود، زیرا به هرحال خشک سالی باعث می گردد تغذیه آبخوان کمتر باشد.

روی انتقال آب حساب نکنیم

وی درباره انتقال آب نیز شرح داد: اکنون در سطح کشور حوضه ای نداریم که تنش آبی نداشته و آب مازاد داشته باشد، اثرات آن را هم می بینیم، علاوه بر تنش های اجتماعی در برخی نقاط، سال هاست که با تنش های زیست محیطی هم مواجهیم، اکنون سطح برخی دریاچه ها و تالاب ها تحلیل رفته و یا کلاً از بین رفته اند. معین است که ظرفیت منابع آب مازادی نداریم که بخواهیم روی آن برای انتقال بین حوضه ای حساب کنیم.

آب شیرین کن ها راهکار هستند؟

مدیر پژوهشکده مطالعات و تحقیقات منابع آب تأکید کرد: درهرحال با توجه به چالش های مالی و اجتماعی انتقال بین حوضه ای و درون سرزمینی توصیه نمی گردد، سیستم آب شیرین کن و انتقال آب از دریا هم برای مواردی که توجیه مالی و یا توجیه اجتماعی خیلی قوی داشته باشد، قابلیت اجرا دارد، البته مسائل زیست محیطی در پی دارد که باید با دقت دیده گردد.

وی یادآور شد: اگر طراحی و مطالعات روی آب شیرین کن ها درست انجام نشده و کار کارشناسی کاملی روی ابعاد مختلف آن انجام نگردد، می توانند به شدت دریا و محیط زیست سواحل را متأثر نمایند.

فرخ نیا با اشاره به راهکارها گفت: شرب اولویت اول تأمین آب است و راهکار اینکه در برخی منطقه ها می توان تصفیه فاضلاب را داشته باشیم و آب کشاورزی که کیفیت بهتری دارد برای شرب به مصرف برسانیم و پساب و فاضلاب تصفیه شده را برای کشاورزی مصرف کنیم. در برخی منطقه ها با توجیه مالی مناسب از سیستم های آب شیرین کن و انتقال آب استفاده و در کنار همه این ها روی بحث بهره وری مصرف آب و الگوی مصرف و صرفه جویی کار کنیم تا با همین منابع موجود آب نیازهای مختلف را جوابگو باشیم.