انواع پروتئین را بیشتر بشناسید - وبلاگ تالار پذیرایی

به گزارش وبلاگ تالار پذیرایی، چه تعداد از ما درباره انواع پروتئین و ساختار و عملکرد هر یک از آن ها اطلاعات کافی داریم؟ همه ما در کتاب زیست شناسی دوران دبیرستان در حد مختصر با بعضی پروتئین ها آشنا شده ایم. اما شاید عده انگشت شماری درباره این ماده و انواع آن اطلاعات دقیق داشته باشیم. پروتئین به عنوان یک مولکول بزرگ و پیچیده شناخته می گردد که نقش مهمی در عملکرد بدن دارد.

این ماده به عنوان یک جزء سازنده از حیات محسوب می گردد که ما به طور مکرر به وسیله مصرف مواد غذایی مختلف آن را دریافت می کنیم. در اینجا قرار است به معرفی برخی از مهم ترین پروتئین ها بپردازیم، بنابراین تا پایان ما را همراهی کنید.

معرفی انواع پروتئین

هیچ می دانستید که حدود 100 هزار نوع پروتئین منحصر به فرد در یک سلول انسان وجود دارد؟ جالب تر اینکه عملکرد هر یک از این پروتئین ها به شکل آن ها بستگی دارد. پروتئین از صدها و یا شاید هزاران واحد کوچک تر به نام اسیدآمینه تشکیل می گردد. در حال حاضر بیشتر از 20 نمونه اسید آمینه وجود دارد که ترتیب آن ها در ساختار پروتئین ها اثر می گذارد.

9 مورد از اسید آمینه ضروری بدن شامل لوسین، ایزولوسین، هیستیدین، فنیل آلانین، والین، ترئونین، متیونین، تریپتوفان و لیزین می شوند که به عنوان ترکیبات ضروری باید به وسیله مصرف غذا جذب بدن شوند. حالا که کمی درباره ساختار پروتئین صحبت کردیم، بهتر است در ادامه برخی از مهم ترین پروتیئن ها را نیز آنالیز کنیم.

پادتن

یکی از انواع پروتئین پادتن نام دارد. این ماده یک جزء ضروری از سیستم ایمنی بدن محسوب می گردد. پادتن ها از بدن در برابر عوامل بیماری زا مثل انواع باکتری و ویروس محافظت می نمایند. نحوه عملکرد پادتن به این شکل است که مواد خارجی را شناسایی نموده و به آن ها متصل می گردد. طی این اتصال اثرات بیماری ها را خنثی می نماید و باعث محافظت از بدن می گردد. ایمونوگلوبولین نمونه شاخص یک پروتئین پادتن در بدن انسان است.

آنزیم

احتمالاً نمی دانستید که آنزیم ها هم نوعی پروتئین محسوب می شوند. جالب است بدانید که این مواد مسئول بیشتر اتفاقات شیمیایی هستند که در بدن انسان رخ می دهد. از طرفی با برخی از عملنمودهای خود مثل خواندن اطلاعات، منجر به تشکیل مولکول های تازه می شوند. برای مثال فنیل آلانین هیدروکسیلاز یک آنزیم محسوب می گردد. عملکرد این آنزیم آنالیز تجزیه اسیدآمینه فنیل آلانین است.

پروتئین های سیگنالینگ

از دیگر انواع پروتئین نمونه هایی هستند که وظیفه پیغام رسانی را بر عهده دارند. به همین علت به این نوع پروتئین ها سینالینگ گفته می گردد. این مواد امکان ایجاد ارتباط بین سلول های مختلف را فراهم می نمایند. به عبارت دیگر این نوع پروتئین به منظور ایجاد هماهنگی فرایندهای بیولوژیکی بین بافت ها، اندام ها و سلول ها باید سیگنال ها را منتقل نمایند. سیگنالینگ ها شامل برخی از هورمون ها هستند. برای مثال سوماتوتروپین به عنوان هورمون رشد، در دسته سیگنالینگ ها یا پروتئین های پیغام رسان قرار می گیرد.

پروتئین های ساختاری

این سری از پروتئین ها باعث می شوند که هر سلول اجازه داشته باشد که شکل و ساختار خود را حفظ کند. البته فعالیت پروتئین های ساختاری به همینجا ختم نمی گردد. این مواد سازنده وظیفه فراهم کردن عناصر ساختاری برخی از بافت ها مثل غضروف یا استخوان را نیز بر عهده دارند و باعث کارکرد عضلات می شوند. یکی از پروتئین های ساختاری اکتین نام دارد.

انواع پروتئین حمل و نقل و ذخیره سازی

جالب است بدانید که این نمونه از پروتئین ها با چسبیدن به مولکول ها و اتم های کوچک باعث حرکت و ذخیره آن ها در سلول ها و بعلاوه کل بدن می شوند. یکی از پروتئین های ذخیره و حمل و نقل فریتین نام دارد. این ماده با حرکت آهن در بدن باعث جذب آن به وسیله سلول های خونی می گردد.

میزان پروتئین مورد احتیاج برای بدن

حالا که با برخی از کاربردی ترین انواع پروتئین آشنا شدیم، می خواهیم میزان احتیاج بدن به این ماده را نیز آنالیز کنیم. طبق استانداردهای معین شده توصیه می گردد هر فرد بزرگسال در طول روز به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خود حداقل 0.8 گرم پروتئین دریافت کند. بنابراین میزان دریافت پروتئین برای افراد یک میزان ثابت نیست و به وزن آن ها بستگی دارد. البته این میزان برای افرادی که ورزشکار حرفه ای هستند، بسیار بیش از میزان استاندارد است.

برای دریافت میزان پروتئین مورد احتیاج بدن، افراد می توانند از مواد غذایی گوناگون یاری بگیرند. اگرچه بسیاری از مواد غذایی سرشار از پروتئین هستند، اما به علت تنوع این ماده، همه خوراکی ها به یک میزان ضروری محسوب نمی شوند. آنچه در کنار مصرف پروتئین بر آن تأکید می گردد، انتخاب غذاهای پروتئینی سالم است.

مواد غذایی سرشار از پروتئین

انواع پروتئین بخش کلیدی از هر رژیم غذایی محسوب می شوند. تمامی پروتئین ها در دو شکل گیاهی و حیوانی در طبیعت وجود دارند و بدن ما به هر دو آن ها احتیاج دارد. در ادامه هر یک از این اشکال پروتئین به همراه مواد غذایی زیر مجموعه آن ها را آنالیز می کنیم.

انواع پروتئین گیاهی

پروتئین گیاهی یک منبع فوق العاده برای کسب سلامتی است. بسیاری از مواد غذایی مثل حبوبات دارای انواع پروتئین گیاهی برای بدن هستند. هر چند که در برخی از مواد غذایی گیاهی مثل سبزیجات و میوه ها میزان این ماده کمتر است. منابع پروتئین گیاهی عبارتند از:

• حبوبات: از انواع حبوبات که دارای پروتئین هستند می توانیم به عدس، انواع لوبیا، لوبیای سویا و بادام زمینی اشاره کنیم.
• مغزیجات و دانه ها: از جمله دانه های خوراکی که منبع غنی پروتئین هستند می توانیم به بادام، پسته، گردو، تخمه آفتابگردان، دانه کتان، بادام هندی، فندق، کنجد، دانه چیا، تخمه کدو تنبل و تخمه کدو حلوایی اشاره کنیم.
• غلات کامل: برای به دست آوردن انواع پروتئین گیاهی می توانیم غلات مختلفی از جمله گندم، کینوا، برنج، ارزن، جو دوسر و گندم سیاه را نام ببریم.
• سبزیجات: از خوراکی های حاوی مقادیر کمتر پروتئین می توانیم مواردی مثل مارچوبه، کلم بروکلی، کنگر فرنگی و ذرت را نام ببریم.

انواع پروتئین حیوانی

بیشتر ما پروتئین را با گوشت می شناسیم، هر چند که بسیاری از منابع حیوانی سرشار از پروتئین های ضروری بدن هستند. اگرچه مصرف انواع گوشت در رژیم روزانه بسیار مهم است، اما در استفاده از برخی گوشت ها باید احتیاط کنید. برای مثال گوشت قرمز در کنار خواص فوق العاده خود می تواند در بالا بردن چربی خون و به تبع آن مسائل قلبی عروقی بسیار موثر باشد. منابع حیوانی پروتئین حیوانی عبارتند از:

• خوراکی های لبنی: انواع لبنیات از جمله ماست، ماست یونانی، شیر و پنیر یک انتخاب عالی برای دریافت پروتئین حیوانی محسوب می شوند. فرآورده های جانبی لبنیات مثل پودر پروتئین که از شیر گرفته می گردد هم برای دریافت پروتئین مناسب هستند.
• انواع گوشت: پروتئین حیوانی بیش از هر چیز در گوشت مرغ، بوقلمون و اردک یافت می گردد. البته سایر منابع گوشتی مانند گوشت گوساله، گوشت بره و گوشت بز هم منابع غنی انواع پروتئین محسوب می شوند. فرآورده های گوشتی مثل سوسیس، بیکن یا کالباس هم اگرچه بسیار مضر هستند، اما از آنجایی که از گوشت تهیه می شوند مقادیر بالایی از پروتئین را به همراه دارند.

جمع بندی

امروزه پروتئین به عنوان یک ماده غذایی فوق العاده بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. کافی است سری به باشگاه های بدنسازی و یا اخبار سلامتی بزنید، تا با حجم انبوهی از توجهات به این ماده غذایی روبرو شوید. به همین منظور در این راهنما به معرفی و آنالیز انواع پروتئین، ساختار کلی پروتئین، میزان لازم پروتئین برای بدن و مواد غذایی سرشار از این ماده اشاره کردیم. هر چند که هنوز سوالات زیادی در رابطه پروتئین و نحوه عملکرد آن وجود دارد که در قالب یک مقاله نمی توانیم به آن بپردازیم.